Στον υλικό πολιτισμό της Πολιόχνης συγκαταλέγονται και άλλα, ιδιαίτερα αντικείμενα, όπως είναι για παράδειγμα οι σφραγίδες. Έως σήμερα έχει αποκαλυφθεί ένας μικρός, αλλά σημαντικός αριθμός, αντιπροσωπευτικός όλων των φάσεων του οικισμού.

Είναι κατασκευασμένες από πηλό, χαλκό, λίθο (αλάβαστρο) και ελεφαντόδοντο και φέρουν γεωμετρικά μοτίβα στις σφραγιστικές τους επιφάνειες, όπως πλέγμα, σταυρό με συστήματα γωνιών στα τεταρτοκύκλια, ενάλληλους ρόμβους, κυματοειδή σχέδια, ομόκεντρους στικτούς κύκλους και άλλα γραμμικά μοτίβα. Οι σφραγίδες φέρουν λαβές με οπή ανάρτησης, εξαιρουμένης της μεταλλικής (χάλκινης) σφραγίδας της Ερυθρής περιόδου που αποτελεί ένα από τα πρωιμότερα δείγματα χάλκινων σφραγισμάτων από τον χώρο του Αιγαίου. Μοναδικό εύρημα συνιστά ο κυλινδρικός σφραγιδόλιθος από ελεφαντοστό, που φέρει σύνθετη εικονιστική διακόσμηση με ομάδα ζώων και ανθρώπινες μορφές ανάμεσα τους. Το συγκεκριμένο αντικείμενο, έστω και αν δεν έχει ακριβή παράλληλα, φαίνεται να έχει ανατολική επίδραση, ομοιάζοντας τεχνοτροπικά με σφραγιδοκυλίνδρους συριακού τύπου.
Η σφραγιστική δραστηριότητα στον οικισμό υποδηλώνει σαφώς την ύπαρξη σύνθετων κοινωνικών και οικονομικών δόμων και συνδέεται τόσο με τη διακίνηση αγαθών, όσο και με την επίτευξη μακρινών επαφών. Οι διαθέσιμες ερμηνείες που προτάσσονται ως προς την κατασκευή και τη χρήση τους είναι ποικίλες χωρίς, πολλές φορές η μία να ακυρώνει την άλλη. Τρόπος επικύρωσης συναλλαγών ή προστασίας περιεχομένου, μέσο ευρύτερης εσωτερικής διοικητικής λειτουργίας εντός της κοινότητας, τελετουργική, αποτροπαϊκή ή κειμηλιακή, είναι ορισμένες από τις ερμηνείες που έχουν διατυπωθεί κατά καιρούς. Παρόλες τις παραπάνω ερμηνείες, το σίγουρο είναι ότι τα σφραγιστικά μοτίβα εξυπηρετούσαν ρόλο συγκεκριμένο και αυτός ήταν απείρως συνθετότερος του απλού διακοσμητικού.

Γιάννης Σουκάντος, Γεωργία Ταμπακοπούλου

Αρχαιολόγοι